Akty notarialne
Jak stworzyć testament?
Spisanie testamentu ma na celu przekazanie własnego majątku po śmierci. Testament jest dokumentem, gdzie wymienia się wybrane osoby, które dostaną spadek. By testament był pełnoprawny musi wypełnić kilka warunków uwzględnionych w prawie spadkowym. Głównie osoba pragnąca sporządzić testament, musi posiadać zdolność czynności prawnych oraz sporządzić go samodzielnie przy pełnej świadomości czynu. Testament ma moc dopiero w chwili otwarcia spadku, tj. po śmierci testatora. Przed tym podzielnie majątku na bazie testamentu jest niewykonalne. Według prawa testator ma prawo spisać testament w 3 formach, ale według każdej z nich należy zachować konkretne wytyczne.
Formy testamentu
Testament własnoręczny – według tej formy testator musi spisać pełną treść testamentu odręcznie oraz opatrzyć go datą i podpisem. Tak samo istotne jest, żeby z zapisu jasno można było stwierdzić, komu przepisany zostanie majątek oraz w jakiej części, jeśli np. zostanie rozdzielony pomiędzy większą liczbę osób. W tej formie niedopuszczalny jest wydruk z komputera.
Testament ustny urzędowy – sporządza się go najczęściej jako akt notarialny. Z praktyki notariuszy wynika, że warto jest zdecydować się na ten rodzaj testamentu, nie tylko z uwagi na to, że notariusz zatroszczy się o zgodność dokumentu. Pisane ręcznie testamenty są najczęściej podważane, kiedy dochodzi do konfliktów wśród spadkobierców. Spisanie testamentu w kancelarii notariusza zapewnia, że testament będzie zgodny z wymogami . Sporządza się go w towarzystwie 2 świadków, którzy tak samo jak testator i notariusz składają podpisy poświadczające spisanie dokumentu. Innym poświadczeniem jest także protokół spisywany podczas spotkania.
Testament ustny szczególny – obowiązuje tylko wtedy, kiedy istnieje ogromne prawdopodobieństwo nagłej śmierci testatora. Dotyczy to okoliczności wyjątkowych np. epidemii, ciężkiej choroby, wojny. W tej formie testament może zostać przekazany w równoczesnej obecności trzech świadków oraz musi zostać zapisany, po czym podpisany przez przynajmniej 2 świadków.
Ważne jest także to, że każdy testament stanie się nieważny jeśli testator sporządzi go pod przymusem lub pod wpływem błędu, czyli jeśli nie zostanie spisany świadomie oraz z w własnej woli. Co do zasady testament dotyczy woli tylko jednej osoby, więc nie może zostać zapisany np. przez małżonków wspólnie.
Zapisywanie testamentu u notariusza przynosi korzyści
Notariusz powinien odmówić spisania testamentu jeśli tylko podejrzewa, że testator chce go sporządzić pod przymusem lub nie jest całkowicie świadomy swojej decyzji. Kiedy nie ma w tej kwestii wątpliwości, na równi z podstawową zaletą – przekonaniem, że spisany u notariusza testament jest zgodny według prawa oraz ważny, wyróżniamy także inne korzyści wynikające ze spisania testamentu u notariusza.
Dzięki pomocy notariusza przygotowanie dokumentu nie powinno sprawiać trudności, a dodatkowo jego postanowienia będą zrozumiałe oraz nie pozostawią wątpliwości co do woli testatora. Testament przygotowany u notariusza nie będzie łatwy do podważenia w przypadku konfliktów między spadkobiercami i innymi osobami, które nie zostaną uwzględnione w testamencie.
Ponadto, warto pamiętać, że wszystkie dokumenty spisane u notariusza muszą być przechowywane w kancelarii notarialnej. Wszystkie osoby uczestniczące otrzymują jedynie odpis. Za sprawą tego oryginał pozostaje bezpieczny i nawet kiedy odpis ulegnie zniszczeniu lub zaginie, bez trudu można poprosić o następny u notariusza.
Spisanie testamentu u notariusza pozwala też na umieszczenie go w Rejestrze Testamentów. To baza danych, dzięki której spadkobiercy mogą znaleźć informacje, w jakiej kancelarii notarialnej przechowywany jest testament, gdzie zostali uwzględnieni. W Rejestrze nie ma dostępu do treści testamentu, a informacja o tym, że dana osoba w ogóle sporządziła testament nie może zostać ujawniona do końca jej życia. Rejestr właściwie pomaga zlokalizować miejsce testamentu, a sam zapis jest bezpłatny, dobrowolny i w każdym momencie można z niego zrezygnować.
Czy poprzez testament można przekazać komuś konkretną rzecz?
Przekazanie konkretnej rzeczy majątku jest dostępne tylko na podstawie testamentu w formie aktu notarialnego i jedynie poprzez zapis windykacyjny. Decydując się na ten zapis u notariusza, możemy przekazać przedmiot majątkowy (np. samochód, mieszkanie, obraz itp.), prawo majątkowe zbywalne, a nawet przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Ważne jest, żeby w chwili otwarcia spadku ten konkretny przedmiot był własnością spadkodawcy, w przeciwnym razie ten zapis będzie nieważny.
W jaki sposób odwołać testament?
Najważniejszym testamentem uznaje się ten przygotowany jako ostatni, dlatego najłatwiejszym sposobem na unieważnienie dokumentu, jest przygotowanie nowego. W aktualnym testamencie przygotowanym u notariusza, uwzględnia się odwołanie poprzedniego. Jeśli nie będzie tego wskazania aktualny testament odwołuje poprzedni o tyle, o ile nie da się ich pogodzić. Innym sposobem jest zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, które wskazują jego ważność. Testament może być odwołany w całości lub tylko częściowo.